کسی در بی‌کسی

من کسی در نا کسی دریافتم پس کسی در ناکسی دربافتم معنی بیت : من زندگی راستین و هویت حقیقی خود را در گریز از هستی‌های موهوم و دروغین، یعنی خودبینی‌ها و خود پرستی‌ها به‌دست‌آوردم به همین دلیل وجود مجازی خود را برای به‌دست‌آوردن آن چیز ارزشمند رها کردم این بیت به کوتاه‌ترین شکل مفهوم فنای عارفانه را بیان می‌کند. عارفان ما معتقد بودند که بزرگترین مانع ظهور هستی حقیقی در وجود انسان تیرگی‌های نفس و خواسته‌های پی‌درپی اوست. مولانا می‌گوید: چون غرض آمد هنر پوشیده شد صد حجاب از دل به سوی دیده شد چون دهد قاضی به دل رشوت قرار کی شناسد ظالم از مظلوم زار بیت ۳۳۴ و ۳۳۵ از دفتر اول مثنوی معنوی لذا آنان می‌گفتند برای آن‌که هستی در وجود انسان متجلی شود تنها کافی‌‌است که این خودخواهی‌ها و اغراض از سر راه کنار بروند.