ذهن سرشار ذهن انبار

روش شناختی عارفان با روش‌های معمول و مرسومی که در انواع علوم رایج است متفاوت است. روش عالمانه روشی است که به تدریجی و صورت انباشتی دانش در ذهن عالِم افزایش می‌یابد. اما روش عارفانه مبتنی بر زدودن و پاک کردن قلب برای ظهور و بروز علم از درون است. اساسا عارف از طریق حفره کردن درون به چشمه‌هایی از آب گورای حکمت دست پیدا می‌کند؛ ولی عالم با تل‌انبار کردن انواع علوم در ذهن راهی به شناخت می‌جوید. اگرچه که هر کدام از این شیوه‌ها کارایی خود را دارند؛ اما عارفان روش عارفانه را که علم دل می‌نامند بر روش عالمانه که علم تن می‌نامند ترجیح می‌دهند. علمهای اهل دل حمالشان علمهای اهل تن احمالشان علم چون بر دل زند یاری شود علم چون بر تن زند باری شود گفت ایزد یحمل اسفاره بار باشد علم کان نبود ز هو علم کان نبود ز هو بی واسطه آن نپاید همچو رنگ ماشطه لیک چون این بار را نیکو کشی بار بر گیرند و بخشندت خوشی هین مکش بهر هوا آن بار علم تا ببینی در درون انبار علم تا که بر رهوار علم آیی سوار بعد از آن افتد ترا از دوش بار به تعبیر دیگر علم اهل تن انسان را به انباری از دانش بدل می‌کند و علم اهل دل ذهن انسان ر