موضوع جبر و اختیار و جهد و توکل از موضوعاتی است که در طول تاریخ بشر همواره مورد نظر فلسفه حکمت عرفان و همهی نحلههای فکری و فرهنگی بوده است هر کس به قدر فهمش در این مدعا تلاش کرده است و این موضوع هنوز موضوع بحث و درس و مناظره و گفتگوست قصهی نخجیران که اصل آن از کتاب کلیله و دمنه است موضوع محوریاش پرداختن به همین موضوع و بیان تنوع و تفکر حاکم بر این موضوع پاسخباز است سوالات پاسخباز سوالاتی هستند که هیچگاه پاسخ قطعی و پایانی به آنها داده نشده و همواره محل جدل و مناقشهی عالم و عامی بوده است و در برابر سوالات پاسخ بسته سوالاتی هستند که یا پاسخ درخوری برای آنها داریم یا دیر یا زود دانشمندان و علما به پاسخ این سوال خواهند رسید ابیات ۹۰۶ تا ۹۳۵ دفتر اول مثنوی معنوی حکایت نخجیران و شیر بحر در کوزه خوانش مثنوی معنوی روایتگر: محسن محمد تصویر: مَهسیما هاشمی